Wymagania edukacyjne, ocenianie, klasyfikacja

Uczeń:

-  wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami

-  zalicza kwasy do elektrolitów

-  definiuje pojęcie kwasy zgodnie z teorią Arrheniusa

-  opisuje budowę kwasów

-  opisuje różnice w budowie kwasów beztlenowych i kwasów tlenowych

-  zapisuje wzory sumaryczne kwasów: HCl, H₂S, H₂SO₄, H₂SO₃, HNO₃, H₂CO₃, H₃PO₄

-  zapisuje wzory strukturalne kwasów beztlenowych

-  podaje nazwy poznanych kwasów

-  wskazuje wodór i resztę kwasową we wzorze kwasu

-  wyznacza wartościowość reszty kwasowej

-  wyjaśnia, jak można otrzymać np. kwas chlorowodorowy, siarkowy(IV)

-  wyjaśnia, co to jest tlenek kwasowy

-  opisuje właściwości kwasów, np.: chlorowodorowego, azotowego(V) i siarkowego(VI)

-  stosuje zasadę rozcieńczania kwasów

-  opisuje podstawowe zastosowania kwasów: chlorowodorowego, azotowego(V) i siarkowego(VI)

-  wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) kwasów

-  definiuje pojęcia: jon, kation i anion

-  zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów (proste przykłady)

-  wymienia rodzaje odczynu roztworu

-  wymienia poznane wskaźniki

-  określa zakres pH i barwy wskaźników dla poszczególnych odczynów

-  rozróżnia doświadczalnie odczyny roztworów za pomocą wskaźników

-  wyjaśnia pojęcie kwaśne opady

-  oblicza masy cząsteczkowe HCl i H₂S

Uczeń:

-  udowadnia, dlaczego w nazwie danego kwasu pojawia się wartościowość

-  zapisuje wzory strukturalne poznanych kwasów

-  wymienia metody otrzymywania kwasów tlenowych i kwasów beztlenowych

-  zapisuje równania reakcji otrzymywania poznanych kwasów

-  wyjaśnia pojęcie tlenek kwasowy

-  wskazuje przykłady tlenków kwasowych

-  opisuje właściwości poznanych kwasów

-  opisuje zastosowania poznanych kwasów

-  wyjaśnia pojęcie dysocjacja jonowa

-  zapisuje wybrane równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów

-  nazywa kation H⁺ i aniony reszt kwasowych

-  określa odczyn roztworu (kwasowy)

-  wymienia wspólne właściwości kwasów

-  wyjaśnia, z czego wynikają wspólne właściwości kwasów

-  zapisuje obserwacje z przeprowadzanych doświadczeń

-  posługuje się skalą pH

-  bada odczyn i pH roztworu

-  wyjaśnia, jak powstają kwaśne opady

-  podaje przykłady skutków kwaśnych opadów

-  oblicza masy cząsteczkowe kwasów

-  oblicza zawartość procentową pierwiastków chemicznych w cząsteczkach kwasów

Uczeń:

-  zapisuje równania reakcji otrzymywania wskazanego kwasu

-  wyjaśnia, dlaczego podczas pracy ze stężonymi roztworami kwasów należy zachować szczególną ostrożność

-  projektuje doświadczenia, w wyniku których można otrzymać omawiane na lekcjach kwasy

-  wymienia poznane tlenki kwasowe

-  wyjaśnia zasadę bezpiecznego rozcieńczania stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI)

-  planuje doświadczalne wykrycie białka w próbce żywności (np.: w serze, mleku, jajku)

-  opisuje reakcję ksantoproteinową

-  zapisuje i odczytuje równania reakcji dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) kwasów

-  zapisuje i odczytuje równania reakcji dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) w formie stopniowej dla H₂S, H₂CO₃

-  określa kwasowy odczyn roztworu na podstawie znajomości jonów obecnych w badanym roztworze

-  opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek)

-  podaje przyczyny odczynu roztworów: kwasowego, zasadowego, obojętnego

-  interpretuje wartość pH w ujęciu jakościowym (odczyny: kwasowy, zasadowy, obojętny)

-  opisuje zastosowania wskaźników

-  planuje doświadczenie, które pozwala zbadać pH produktów występujących w  życiu codziennym

-  rozwiązuje zadania obliczeniowe o wyższym stopniu trudności

-  analizuje proces powstawania i skutki kwaśnych opadów

-  proponuje niektóre sposoby ograniczenia powstawania kwaśnych opadów

Uczeń:

-  zapisuje wzór strukturalny kwasu nieorganicznego o podanym wzorze sumarycznym

-  nazywa dowolny kwas tlenowy (określenie wartościowości pierwiastków chemicznych, uwzględnienie ich w nazwie)

-  projektuje i przeprowadza doświadczenia, w których wyniku można otrzymać kwasy

-  identyfikuje kwasy na podstawie podanych informacji

-  odczytuje równania reakcji chemicznych

-  rozwiązuje zadania obliczeniowe o wyższym stopniu trudności

-  proponuje sposoby ograniczenia powstawania kwaśnych opadów

-  wyjaśnia pojęcie skala pH

Uczeń:

-  opisuje budowę soli

-  tworzy i zapisuje wzory sumaryczne soli (np. chlorków, siarczków)

-  wskazuje metal i resztę kwasową we wzorze soli

-  tworzy nazwy soli na podstawie wzorów sumarycznych (proste przykłady)

-  tworzy i zapisuje wzory sumaryczne soli na podstawie ich nazw (np. wzory soli kwasów: chlorowodorowego, siarkowodorowego i metali, np. sodu, potasu i wapnia)

-  wskazuje wzory soli wśród wzorów różnych związków chemicznych

-  definiuje pojęcie dysocjacja jonowa (elektrolityczna) soli

-  dzieli sole ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie

-  ustala rozpuszczalność soli w wodzie na podstawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie

-  zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) soli rozpuszczalnych w wodzie (proste przykłady)

-  podaje nazwy jonów powstałych w wyniku dysocjacji jonowej soli (proste przykłady)

-  opisuje sposób otrzymywania soli trzema podstawowymi metodami (kwas + zasada, metal + kwas, tlenek metalu + kwas)

-  zapisuje cząsteczkowo równania reakcji otrzymywania soli (proste przykłady)

-  definiuje pojęcia reakcja zobojętniania i reakcja strąceniowa

-  odróżnia zapis cząsteczkowy od zapisu jonowego równania reakcji chemicznej

-  określa związek ładunku jonu z wartościowością metalu i reszty kwasowej

-  podaje przykłady zastosowań najważniejszych soli

Uczeń:

-  wymienia cztery najważniejsze sposoby otrzymywania soli

-  podaje nazwy i wzory soli (typowe przykłady)

-  zapisuje równania reakcji zobojętniania w formach: cząsteczkowej, jonowej oraz jonowej skróconej

-  podaje nazwy jonów powstałych w wyniku dysocjacji jonowej soli

-  odczytuje równania reakcji otrzymywania soli (proste przykłady)

-  korzysta z tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie

-  zapisuje równania reakcji otrzymywania soli (reakcja strąceniowa) w formach cząsteczkowej i jonowej (proste przykłady)

-  zapisuje i odczytuje wybrane równania reakcji dysocjacji jonowej soli

-  dzieli metale ze względu na ich aktywność chemiczną (szereg aktywności metali)

-  opisuje sposoby zachowania się metali w reakcji z kwasami (np. miedź i magnez w reakcji z kwasem chlorowodorowym)

-  zapisuje obserwacje z doświadczeń przeprowadzanych na lekcji

– wymienia zastosowania najważniejszych soli

Uczeń:

-  tworzy i zapisuje nazwy i wzory soli: chlorków, siarczków, azotanów(V), siarczanów(IV), siarczanów(VI), węglanów, fosforanów(V) (ortofosforanów(V))

-  zapisuje i odczytuje równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) soli

-  otrzymuje sole doświadczalnie

-  wyjaśnia przebieg reakcji zobojętniania i reakcji strąceniowej

-  zapisuje równania reakcji otrzymywania soli

-  ustala, korzystając z szeregu aktywności metali, które metale reagują z kwasami według schematu: metal + kwas ® sól + wodór

-  projektuje i przeprowadza reakcję zobojętniania (HCl + NaOH)

-  swobodnie posługuje się tabelą rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie

-  projektuje doświadczenia pozwalające otrzymać substancje trudno rozpuszczalne i praktycznie nierozpuszczalne (sole i wodorotlenki) w reakcjach strąceniowych

-  zapisuje odpowiednie równania reakcji w formie cząsteczkowej i jonowej (reakcje otrzymywania substancji trudno rozpuszczalnych i praktycznie nierozpuszczalnych w reakcjach strąceniowych)

-  podaje przykłady soli występujących w przyrodzie

-  wymienia zastosowania soli

-  opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek)

Uczeń:

-  wymienia metody otrzymywania soli

-  przewiduje, czy zajdzie dana reakcja chemiczna (poznane metody, tabela rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie, szereg aktywności metali)

-  zapisuje i odczytuje równania reakcji otrzymywania dowolnej soli

-  wyjaśnia, jakie zmiany zaszły w odczynie roztworów poddanych reakcji zobojętniania

-  proponuje reakcję tworzenia soli trudno rozpuszczalnej i praktycznie nierozpuszczalnej

-  przewiduje wynik reakcji strąceniowej

-  identyfikuje sole na podstawie podanych informacji

-  podaje zastosowania reakcji strąceniowych

-  projektuje i przeprowadza doświadczenia dotyczące otrzymywania soli

-  przewiduje efekty zaprojektowanych doświadczeń dotyczących otrzymywania soli (różne metody)

-  opisuje zaprojektowane doświadczenia

Uczeń:

-  wyjaśnia pojęcie związki organiczne

-  podaje przykłady związków chemicznych zawierających węgiel

-  wymienia naturalne źródła węglowodorów

-  wymienia nazwy produktów destylacji ropy naftowej i podaje przykłady ich zastosowania

-  stosuje zasady bhp w pracy z gazem ziemnym oraz produktami przeróbki ropy naftowej

-  definiuje pojęcie węglowodory

-  definiuje pojęcie szereg homologiczny

-  definiuje pojęcia: węglowodory nasycone, węglowodory nienasycone, alkany, alkeny, alkiny

-  zalicza alkany do węglowodorów nasyconych, a alkeny i alkiny – do nienasyconych

-  zapisuje wzory sumaryczne: alkanów, alkenów i alkinów o podanej liczbie atomów węgla

-  rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne (grupowe): alkanów, alkenów i alkinów o łańcuchach prostych (do pięciu atomów węgla w cząsteczce)

-  podaje nazwy systematyczne alkanów (do pięciu atomów węgla w cząsteczce)

-  podaje wzory ogólne: alkanów, alkenów i alkinów

-  podaje zasady tworzenia nazw alkenów i alkinów

-  przyporządkowuje dany węglowodór do odpowiedniego szeregu homologicznego

-  opisuje budowę i występowanie metanu

-  opisuje właściwości fizyczne i chemiczne metanu, etanu

-  wyjaśnia, na czym polegają spalanie całkowite i spalanie niecałkowite

-  zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i spalania niecałkowitego metanu, etanu

-  podaje wzory sumaryczne i strukturalne etenu i etynu

-  opisuje najważniejsze właściwości etenu i etynu

-  definiuje pojęcia: polimeryzacja, monomer i polimer

-  opisuje najważniejsze zastosowania metanu, etenu i etynu

-  opisuje wpływ węglowodorów nasyconych i węglowodorów nienasyconych na wodę bromową (lub rozcieńczony roztwór manganianu(VII) potasu)

Uczeń:

-  wyjaśnia pojęcie szereg homologiczny

-  tworzy nazwy alkenów i alkinów na podstawie nazw odpowiednich alkanów

-  zapisuje wzory: sumaryczne, strukturalne i półstrukturalne (grupowe); podaje nazwy: alkanów, alkenów i alkinów

-  buduje model cząsteczki: metanu, etenu, etynu

-  wyjaśnia różnicę między spalaniem całkowitym a spalaniem niecałkowitym

-  opisuje właściwości fizyczne i chemiczne (spalanie) alkanów (metanu, etanu) oraz etenu i etynu

-  zapisuje i odczytuje równania reakcji spalania metanu, etanu, przy dużym i małym dostępie tlenu

-  pisze równania reakcji spalania etenu i etynu

-  porównuje budowę etenu i etynu

-  wyjaśnia, na czym polegają reakcje przyłączania i polimeryzacji

-  opisuje właściwości i niektóre zastosowania polietylenu

-  wyjaśnia, jak można doświadczalnie odróżnić węglowodory nasycone od węglowodorów nienasyconych, np. metan od etenu czy etynu

-  wyjaśnia, od czego zależą właściwości węglowodorów

-  wykonuje proste obliczenia dotyczące węglowodorów

-  podaje obserwacje do wykonywanych na lekcji doświadczeń

Uczeń:

-  tworzy wzory ogólne alkanów, alkenów, alkinów (na podstawie wzorów kolejnych związków chemicznych w danym szeregu homologicznym)

-  proponuje sposób doświadczalnego wykrycia produktów spalania węglowodorów

-  zapisuje równania reakcji spalania alkanów przy dużym i małym dostępie tlenu

-  zapisuje równania reakcji spalania alkenów i alkinów

-  zapisuje równania reakcji otrzymywania etynu

-  odczytuje podane równania reakcji chemicznej

-  zapisuje równania reakcji etenu i etynu z bromem, polimeryzacji etenu

-  opisuje rolę katalizatora w reakcji chemicznej

-  wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a właściwościami fizycznymi alkanów (np. stanem skupienia, lotnością, palnością, gęstością, temperaturą topnienia i wrzenia)

-  wyjaśnia, co jest przyczyną większej reaktywności węglowodorów nienasyconych w porównaniu z węglowodorami nasyconymi

-  opisuje właściwości i zastosowania polietylenu

-  projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie węglowodorów nasyconych od węglowodorów nienasyconych

-  opisuje przeprowadzane doświadczenia chemiczne

-  wykonuje obliczenia związane z węglowodorami

-  wyszukuje informacje na temat zastosowań alkanów, etenu i etynu; wymienia je

-  zapisuje równanie reakcji polimeryzacji etenu

Uczeń:

-  analizuje właściwości węglowodorów

-  porównuje właściwości węglowodorów nasyconych i węglowodorów nienasyconych

-  wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a właściwościami fizycznymi alkanów

-  opisuje wpływ wiązania wielokrotnego w cząsteczce węglowodoru na jego reaktywność

-  zapisuje równania reakcji przyłączania (np. bromowodoru, wodoru, chloru) do węglowodorów zawierających wiązanie wielokrotne

-  projektuje doświadczenia chemiczne dotyczące węglowodorów

-  projektuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie węglowodorów nasyconych od węglowodorów nienasyconych

-  stosuje zdobytą wiedzę do rozwiązywania zadań obliczeniowych o wysokim stopniu trudności

-  analizuje znaczenie węglowodorów w życiu codziennym

Uczeń:

-  dowodzi, że alkohole, kwasy karboksylowe, estry i aminokwasy są pochodnymi węglowodorów

-  opisuje budowę pochodnych węglowodorów (grupa węglowodorowa + grupa funkcyjna)

-  wymienia pierwiastki chemiczne wchodzące w skład pochodnych węglowodorów

-  zalicza daną substancję organiczną do odpowiedniej grupy związków chemicznych

-  wyjaśnia, co to jest grupa funkcyjna

-  zaznacza grupy funkcyjne w alkoholach, kwasach karboksylowych, estrach, aminokwasach; podaje ich nazwy

-  zapisuje wzory ogólne alkoholi, kwasów karboksylowych i estrów

-  dzieli alkohole na monohydroksylowe i polihydroksylowe

-  zapisuje wzory sumaryczne i rysuje wzory półstrukturalne (grupowe), strukturalne alkoholi monohydroksylowych o łańcuchach prostych zawierających do trzech atomów węgla w cząsteczce

-  wyjaśnia, co to są nazwy zwyczajowe i nazwy systematyczne

-  tworzy nazwy systematyczne alkoholi monohydroksylowych o łańcuchach prostych zawierających do trzech atomów węgla w cząsteczce, podaje zwyczajowe (metanolu, etanolu)

-  rysuje wzory półstrukturalne (grupowe), strukturalne kwasów monokarboksylowych o łańcuchach prostych zawierających do dwóch atomów węgla w cząsteczce; podaje ich nazwy systematyczne i zwyczajowe (kwasu metanowego i kwasu etanowego)

-  zaznacza resztę kwasową we wzorze kwasu karboksylowego

-  opisuje najważniejsze właściwości metanolu, etanolu i glicerolu oraz kwasów etanowego i metanowego

-  bada właściwości fizyczne glicerolu

-  zapisuje równanie reakcji spalania metanolu

-  opisuje podstawowe zastosowania etanolu i kwasu etanowego

-   dzieli kwasy karboksylowe na nasycone i nienasycone

-  wymienia najważniejsze kwasy tłuszczowe

-  opisuje najważniejsze właściwości długołańcuchowych kwasów karboksylowych (stearynowego i oleinowego)

-  definiuje pojęcie mydła

-  wymienia związki chemiczne, które są substratami reakcji estryfikacji

-  definiuje pojęcie estry

-  wymienia przykłady występowania estrów w przyrodzie

-  opisuje zagrożenia związane z alkoholami (metanol, etanol)

-  wśród poznanych substancji wskazuje te, które mają szkodliwy wpływ na organizm

-  omawia budowę i właściwości aminokwasów (na przykładzie glicyny)

-  podaje przykłady występowania aminokwasów

- wymienia najważniejsze zastosowania poznanych związków chemicznych (np. etanol, kwas etanowy, kwas stearynowy)

Uczeń:

-  zapisuje nazwy i wzory omawianych grup funkcyjnych

-  wyjaśnia, co to są alkohole polihydroksylowe

-  zapisuje wzory i podaje nazwy alkoholi monohydroksylowych o łańcuchach prostych (zawierających do pięciu atomów węgla w cząsteczce)

-  zapisuje wzory sumaryczny i półstrukturalny (grupowy) propano-1,2,3-triolu (glicerolu)

-  uzasadnia stwierdzenie, że alkohole i kwasy karboksylowe tworzą szeregi homologiczne

-  podaje odczyn roztworu alkoholu

-  opisuje fermentację alkoholową

-  zapisuje równania reakcji spalania etanolu

-  podaje przykłady kwasów organicznych występujących w przyrodzie (np. kwasy: mrówkowy, szczawiowy, cytrynowy) i wymienia ich zastosowania

-  tworzy nazwy prostych kwasów karboksylowych (do pięciu atomów węgla w cząsteczce) i zapisuje ich wzory sumaryczne i strukturalne

-  podaje właściwości kwasów metanowego (mrówkowego) i etanowego (octowego)

-  bada wybrane właściwości fizyczne kwasu etanowego (octowego)

-  opisuje dysocjację jonową kwasów karboksylowych

-  bada odczyn wodnego roztworu kwasu etanowego (octowego)

-  zapisuje równania reakcji spalania i reakcji dysocjacji jonowej kwasów metanowego i etanowego

-  zapisuje równania reakcji kwasów metanowego i etanowego z metalami, tlenkami metali i wodorotlenkami

-  podaje nazwy soli pochodzących od kwasów metanowego i etanowego

-  podaje nazwy długołańcuchowych kwasów monokarboksylowych (przykłady)

-  zapisuje wzory sumaryczne kwasów: palmitynowego, stearynowego i oleinowego

-  wyjaśnia, jak można doświadczalnie udowodnić, że dany kwas karboksylowy jest kwasem nienasyconym

-  podaje przykłady estrów

-  wyjaśnia, na czym polega reakcja estryfikacji

-  tworzy nazwy estrów pochodzących od podanych nazw kwasów i alkoholi (proste przykłady)

-  opisuje sposób otrzymywania wskazanego estru (np. octanu etylu)

-  zapisuje równania reakcji otrzymywania estru (proste przykłady, np. octanu metylu)

-  wymienia właściwości fizyczne octanu etylu

-  opisuje negatywne skutki działania etanolu na organizm

-  bada właściwości fizyczne omawianych związków

-  zapisuje obserwacje z wykonywanych doświadczeń chemicznych

Uczeń:

-  wyjaśnia, dlaczego alkohol etylowy ma odczyn obojętny

-  wyjaśnia, w jaki sposób tworzy się nazwę systematyczną glicerolu

-  zapisuje równania reakcji spalania alkoholi

-  podaje nazwy zwyczajowe i systematyczne alkoholi i kwasów karboksylowych

-  wyjaśnia, dlaczego niektóre wyższe kwasy karboksylowe nazywa się kwasami tłuszczowymi

-  porównuje właściwości kwasów organicznych i nieorganicznych

-  bada i opisuje wybrane właściwości fizyczne i chemiczne kwasu etanowego (octowego)

-  porównuje właściwości kwasów karboksylowych

-  opisuje proces fermentacji octowej

-  dzieli kwasy karboksylowe

-  zapisuje równania reakcji chemicznych kwasów karboksylowych

-  podaje nazwy soli kwasów organicznych

-  określa miejsce występowania wiązania podwójnego w cząsteczce kwasu oleinowego

-  podaje nazwy i rysuje wzory półstrukturalne (grupowe) długołańcuchowych kwasów monokarboksylowych (kwasów tłuszczowych) nasyconych (palmitynowego, stearynowego) i nienasyconego (oleinowego)

-  projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie kwasu oleinowego od kwasów palmitynowego lub stearynowego

-  zapisuje równania reakcji chemicznych prostych kwasów karboksylowych z alkoholami monohydroksylowymi

-  zapisuje równania reakcji otrzymywania podanych estrów

-  tworzy wzory estrów na podstawie nazw kwasów i alkoholi

-  zapisuje wzór poznanego aminokwasu

-  opisuje budowę oraz wybrane właściwości fizyczne i chemiczne aminokwasów na przykładzie kwasu aminooctowego (glicyny)

-  opisuje właściwości omawianych związków chemicznych

-  wymienia zastosowania: metanolu, etanolu, glicerolu, kwasu metanowego, kwasu octowego

-  bada niektóre właściwości fizyczne i chemiczne omawianych związków

-  opisuje przeprowadzone doświadczenia chemiczne

Uczeń:

-  proponuje doświadczenie chemiczne do podanego tematu z działu Pochodne węglowodorów

-  opisuje doświadczenia chemiczne (schemat, obserwacje, wniosek)

-  przeprowadza doświadczenia chemiczne do działu Pochodne węglowodorów

-  zapisuje wzory podanych alkoholi i kwasów karboksylowych

-  zapisuje równania reakcji chemicznych alkoholi, kwasów karboksylowych o wyższym stopniu trudności (np. więcej niż pięć atomów węgla w cząsteczce)

-  wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia i reaktywnością alkoholi oraz kwasów karboksylowych

-  zapisuje równania reakcji otrzymywania estru o podanej nazwie lub podanym wzorze

-  planuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające otrzymać ester o podanej nazwie

-  opisuje właściwości estrów w aspekcie ich zastosowań

-  przewiduje produkty reakcji chemicznej

-  identyfikuje poznane substancje

-  omawia szczegółowo przebieg reakcji estryfikacji

-  omawia różnicę między reakcją estryfikacji a reakcją zobojętniania

-  zapisuje równania reakcji chemicznych w formach: cząsteczkowej, jonowej i skróconej jonowej

-  analizuje konsekwencje istnienia dwóch grup funkcyjnych w cząsteczce aminokwasu

-  zapisuje równanie kondensacji dwóch cząsteczek glicyny

-  opisuje mechanizm powstawania wiązania peptydowego

-  rozwiązuje zadania dotyczące pochodnych węglowodorów (o dużym stopniu trudności)

Uczeń:

-  wymienia główne pierwiastki chemiczne wchodzące w skład organizmu

-  wymienia podstawowe składniki żywności i miejsca ich występowania

-  wymienia pierwiastki chemiczne, których atomy wchodzą w skład cząsteczek: tłuszczów, cukrów (węglowodanów) i białek

-  dzieli tłuszcze ze względu na: pochodzenie i stan skupienia

-  zalicza tłuszcze do estrów

-  wymienia rodzaje białek

-  dzieli cukry (sacharydy) na cukry proste i cukry złożone

-  definiuje białka jako związki chemiczne powstające z aminokwasów

-  wymienia przykłady: tłuszczów, sacharydów i białek

-  wyjaśnia, co to są węglowodany

-  wymienia przykłady występowania celulozy i skrobi w przyrodzie

-  podaje wzory sumaryczne: glukozy i fruktozy, sacharozy, skrobi i celulozy

-  wymienia zastosowania poznanych cukrów

-  wymienia najważniejsze właściwości omawianych związków chemicznych

-  definiuje pojęcia: denaturacja, koagulacja, żel, zol

-  wymienia czynniki powodujące denaturację białek

-  podaje reakcje charakterystyczne białek i skrobi

-  opisuje znaczenie: wody, tłuszczów, białek, sacharydów, witamin i mikroelementów dla organizmu

-  wyjaśnia, co to są związki wielkocząsteczkowe; wymienia ich przykłady

-  wymienia funkcje podstawowych składników odżywczych

Uczeń:

-  wyjaśnia rolę składników odżywczych w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu

-  opisuje budowę cząsteczki tłuszczu jako estru glicerolu i kwasów tłuszczowych

-  opisuje wybrane właściwości fizyczne tłuszczów

-  opisuje wpływ oleju roślinnego na wodę bromową

-  wyjaśnia, jak można doświadczalnie odróżnić tłuszcze nienasycone od tłuszczów nasyconych

-  opisuje właściwości białek

-  wymienia czynniki powodujące koagulację białek

-  opisuje właściwości fizyczne: glukozy, fruktozy, sacharozy, skrobi i celulozy

-  bada właściwości fizyczne wybranych związków chemicznych (glukozy, fruktozy, sacharozy, skrobi i celulozy)

-  zapisuje równanie reakcji sacharozy z wodą za pomocą wzorów sumarycznych

-  opisuje przebieg reakcji chemicznej skrobi z wodą

-  wykrywa obecność skrobi i białka w produktach spożywczych

Uczeń:

-  podaje wzór ogólny tłuszczów

-  omawia różnice w budowie tłuszczów stałych i tłuszczów ciekłych

-  wyjaśnia, dlaczego olej roślinny odbarwia wodę bromową

-  definiuje białka jako związki chemiczne powstające w wyniku kondensacji aminokwasów

-  definiuje pojęcia: peptydy, peptyzacja, wysalanie białek

-  opisuje różnice w przebiegu denaturacji i koagulacji białek

-  wyjaśnia, co to znaczy, że sacharoza jest disacharydem

-  wymienia różnice we właściwościach fizycznych skrobi i celulozy

-  zapisuje poznane równania reakcji sacharydów z wodą

-  definiuje pojęcie wiązanie peptydowe

-  projektuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie tłuszczu nienasyconego od tłuszczu nasyconego

-  projektuje doświadczenia chemiczne umożliwiające wykrycie białka za pomocą stężonego roztworu kwasu azotowego(V)

-  planuje doświadczenia chemiczne umożliwiające badanie właściwości omawianych związków chemicznych

-  opisuje przeprowadzone doświadczenia chemiczne

-  opisuje znaczenie i zastosowania skrobi, celulozy i innych poznanych związków chemicznych

Uczeń:                      

-  podaje wzór tristearynianu glicerolu

-  projektuje i przeprowadza doświadczenia chemiczne umożliwiające wykrycie białka

-  wyjaśnia, na czym polega wysalanie białek

-  wyjaśnia, dlaczego skrobia i celuloza są polisacharydami

-  wyjaśnia, co to są dekstryny

-  omawia przebieg reakcji chemicznej skrobi z wodą

-  planuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne weryfikujące postawioną hipotezę

-  identyfikuje poznane substancje