Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 7 szkoły podstawowej, spójne z Programem nauczania geografii w szkole podstawowej – Planeta Nowa autorstwa Ewy Marii Tuz i Barbary Dziedzic

Wymagania na poszczególne oceny

Gwiazdką * oznaczono dodatkowe wymagania edukacyjne.

konieczne

(ocena dopuszczająca)

podstawowe

(ocena dostateczna)

rozszerzające

(ocena dobra)

dopełniające

(ocena bardzo dobra)

wykraczające

(ocena celująca)

1. Środowisko przyrodnicze Polski

Uczeń:

· podaje cechy położenia Polski w Europie na podstawie mapy ogólnogeograficznej

· podaje całkowitą powierzchnię Polski

wymienia kraje sąsiadujące z Polską
i wskazuje je na mapie

wymienia najważniejsze wydarzenia

z przeszłości geologicznej Polski

wyjaśnia znaczenie terminów: plejstocen, holocen

wyjaśnia znaczenie terminu rzeźba polodowcowa (glacjalna)

wymienia formy terenu utworzone
na obszarze Polski przez lądolód skandynawski

wymienia pasy rzeźby terenu Polski
i wskazuje je na mapie

* wymienia główne rodzaje skał

wyjaśnia znaczenie terminów: ciśnienie atmosferyczne, niż baryczny, wyż baryczny

wymienia cechy klimatu morskiego
i klimatu kontynentalnego

podaje nazwy mas powietrza napływających nad terytorium Polski

wymienia elementy klimatu

wyjaśnia znaczenie terminu średnia dobowa temperatura powietrza

wymienia czynniki, które warunkują zróżnicowanie temperatury powietrza
i wielkość opadów w Polsce

określa przeważający kierunek wiatrów w Polsce

· wyjaśnia znaczenie terminu przepływ

· *wyjaśnia znaczenie terminów: źródło, rzeka główna, dopływ, system rzeczny, dorzecze, zlewisko, ujście deltowe, ujście lejkowate

wskazuje na mapie główne rzeki Europy i Polski

wyjaśnia znaczenie terminów: powódź, dolina rzeczna, koryto rzeczne, obszar zalewowy, sztuczny zbiornik wodny, retencja naturalna

wymienia przyczyny powodzi w Polsce

· określa na podstawie mapy ogólnogeograficznej położenie Morza Bałtyckiego

· wskazuje na mapie Morza Bałtyckiego jego największe zatoki, wyspy i cieśniny

· omawia linię brzegową Bałtyku

podaje główne cechy fizyczne Bałtyku

*wyjaśnia znaczenie terminów: gleba, czynniki glebotwórcze, poziomy glebowe

wymienia typy gleb w Polsce

wyjaśnia znaczenie terminu lesistość

wymienia różne rodzaje lasów w Polsce

wymienia formy ochrony przyrody
w Polsce

wskazuje parki narodowe na mapie Polski

Uczeń:

· omawia cechy położenia Europy i Polski na podstawie mapy ogólnogeograficznej

· opisuje granicę między Europą a Azją
na podstawie mapy ogólnogeograficznej Europy

· odczytuje szerokość geograficzną
i długość geograficzną wybranych punktów na mapie Polski i Europy

wskazuje na mapie przebieg granic Polski

omawia proces powstawania gór

wymienia ruchy górotwórcze, które zachodziły w Europie i w Polsce

wymienia i wskazuje na mapie ogólnogeograficznej góry fałdowe, zrębowe oraz wulkaniczne w Europie
i w Polsce

omawia zlodowacenia na obszarze Polski

opisuje nizinne i górskie formy polodowcowe

porównuje krzywą hipsograficzną Polski i Europy

dokonuje podziału surowców mineralnych

podaje cechy klimatu Polski

podaje zróżnicowanie długości okresu wegetacyjnego w Polsce na podstawie mapy tematycznej

opisuje wody powierzchniowe Europy na podstawie mapy ogólnogeograficznej

*rozpoznaje typy ujść rzecznych

opisuje zjawisko powodzi

· wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Polski obszary zagrożone powodzią

· wskazuje na mapie Polski rozmieszczenie największych sztucznych zbiorników wodnych

· omawia wielkość i głębokość Bałtyku

charakteryzuje temperaturę wód oraz zasolenie Bałtyku na tle innych mórz świata

opisuje świat roślin i zwierząt Bałtyku

· opisuje wybrane typy gleb w Polsce

przedstawia na podstawie mapy tematycznej rozmieszczenie gleb
na obszarze Polski

omawia na podstawie danych statystycznych wskaźnik lesistości Polski

omawia strukturę gatunkową lasów
w Polsce

podaje przykłady rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i pomników przyrody na obszarze wybranego regionu

· charakteryzuje wybrane parki narodowe w Polsce

Uczeń:

· oblicza rozciągłość południkową
oraz rozciągłość równoleżnikową Europy i Polski

· * opisuje dzieje Ziemi

· wyjaśnia, jak powstał węgiel kamienny

· charakteryzuje na podstawie map geologicznych obszar Polski na tle struktur geologicznych Europy

· opisuje cechy różnych typów genetycznych gór

· * przedstawia współczesne obszary występowania lodowców na Ziemi
i wskazuje je na mapie ogólnogeograficznej świata

· charakteryzuje działalność rzeźbotwórczą lądolodu i lodowców górskich na obszarze Polski

· omawia na podstawie mapy ogólnogeograficznej cechy ukształtowania powierzchni Europy
i Polski

· opisuje rozmieszczenie surowców mineralnych w Polsce na podstawie mapy tematycznej

· omawia warunki klimatyczne w Europie

· charakteryzuje czynniki kształtujące klimat w Polsce

· omawia wpływ głównych mas powietrza na klimat i pogodę w Polsce

· odczytuje wartości temperatury powietrza i wielkość opadów atmosferycznych z klimatogramów

· wyjaśnia, jak powstają najważniejsze wiatry lokalne w Polsce

· wyjaśnia, na czym polega asymetria dorzeczy Wisły i Odry

· opisuje na podstawie mapy cechy oraz walory Wisły i Odry

wymienia czynniki sprzyjające powodziom w Polsce

· określa rolę przeciwpowodziową sztucznych zbiorników

· charakteryzuje i rozpoznaje typy wybrzeży Bałtyku

· *omawia powstawanie gleby

· wyróżnia najważniejsze cechy wybranych typów gleb na podstawie profili glebowych

· omawia funkcje lasów

· omawia na podstawie mapy Polski przestrzenne zróżnicowanie lesistości
w Polsce

· ocenia rolę parków narodowych
i innych form ochrony przyrody
w zachowaniu naturalnych walorów środowiska przyrodniczego

Uczeń:

· rozróżnia konsekwencje położenia geograficznego oraz politycznego Polski

charakteryzuje jednostki geologiczne Polski

wskazuje na mapach Europy i Polski obszary, na których występowały ruchy górotwórcze

* przedstawia proces powstawania lodowców

wykazuje pasowość rzeźby terenu Polski

przedstawia czynniki kształtujące rzeźbę powierzchni Polski

rozpoznaje główne skały występujące
na terenie Polski

podaje przykłady gospodarczego wykorzystania surowców mineralnych
w Polsce

opisuje pogodę kształtowaną przez główne masy powietrza napływające nad teren Polski

opisuje na podstawie map tematycznych rozkład temperatury powietrza oraz opadów atmosferycznych w Polsce

omawia ważniejsze typy jezior w Polsce

analizuje konsekwencje stosowania różnych metod ochrony przeciwpowodziowej

· omawia największe powodzie w Polsce
i ich skutki

omawia niszczącą i budującą działalność Bałtyku

* omawia procesy i czynniki glebotwórcze

opisuje typy lasów w Polsce

opisuje unikalne na skalę światową obiekty przyrodnicze objęte ochroną
na terenie Polski

Uczeń:

· wykazuje konsekwencje rozciągłości południkowej i rozciągłości równoleżnikowej Polski i Europy

· wykazuje zależność między występowaniem ruchów górotwórczych w Europie a współczesnym ukształtowaniem powierzchni Polski

wykazuje zależność między występowaniem zlodowaceń w Europie a współczesnym ukształtowaniem powierzchni Polski

opisuje wpływ wydobycia surowców mineralnych na środowisko przyrodnicze

wykazuje wpływ zmienności pogody
w Polsce na rolnictwo, transport
i turystykę

ocenia znaczenie gospodarcze rzek
i jezior w Polsce

omawia na wybranych przykładach wpływ wylesiania dorzeczy, regulacji koryt rzecznych, stanu wałów przeciwpowodziowych, zabudowy obszarów zalewowych i sztucznych zbiorników wodnych na wezbrania oraz występowanie i skutki powodzi w Polsce

wymienia główne źródła zanieczyszczeń Morza Bałtyckiego

ocenia przydatność przyrodniczą
i gospodarczą lasów w Polsce

podaje argumenty przemawiające
za koniecznością zachowania walorów dziedzictwa przyrodniczego

· planuje wycieczkę do parku narodowego lub rezerwatu przyrody

2. Ludność i urbanizacja w Polsce

Uczeń:

· wymienia nazwy państw sąsiadujących
z Polską

· wskazuje na mapie administracyjnej Polski poszczególne województwa i ich stolice

· wyjaśnia znaczenie terminów: przyrost naturalny, współczynnik przyrostu naturalnego, wyż demograficzny, niż demograficzny

· wymienia na podstawie danych statystycznych państwa o różnym współczynniku przyrostu naturalnego
w Europie

· wyjaśnia znaczenie terminów: piramida płci i wieku, średnia długość trwania życia

· odczytuje dane dotyczące struktury płci i wieku oraz średniej długości trwania życia w Polsce na podstawie danych statystycznych

·   wyjaśnia znaczenie terminu gęstość zaludnienia

·   wymienia czynniki wpływające
na rozmieszczenie ludności w Polsce

·   wyjaśnia znaczenie terminów: migracja, emigracja, imigracja, saldo migracji, przyrost rzeczywisty, współczynnik przyrostu rzeczywistego

·   wyjaśnia znaczenie terminu migracje wewnętrzne

·   wymienia przyczyny migracji wewnętrznych

·   odczytuje dane dotyczące wielkości
i kierunków emigracji z Polski

·   wymienia główne skupiska Polonii

·   wymienia mniejszości narodowe
w Polsce

·   wskazuje na mapie Polski regiony zamieszkiwane przez mniejszości narodowe

·   wyjaśnia znaczenie terminów: struktura zatrudnienia, bezrobocie, stopa bezrobocia, ludność aktywna zawodowo

·   odczytuje z danych statystycznych wielkość zatrudnienia w poszczególnych sektorach gospodarki

·   odczytuje z mapy zróżnicowanie przestrzenne bezrobocia w Polsce
i w Europie

·   wyjaśnia znaczenie terminów: miasto, wskaźnik urbanizacji, aglomeracja monocentryczna, aglomeracja policentryczna (konurbacja)

·   wymienia największe miasta Polski
i wskazuje je na mapie

·   wymienia funkcje miast

·   odczytuje z danych statystycznych wskaźnik urbanizacji w Polsce
i w wybranych krajach Europy

· wymienia przyczyny migracji do stref podmiejskich

· wymienia przyczyny wyludniania się wsi oddalonych od dużych miast

Uczeń:

· wymienia przykłady terytoriów zależnych należących do państw europejskich

prezentuje na podstawie danych statystycznych zmiany liczby ludności Europy i Polski po II wojnie światowej

omawia na podstawie wykresu przyrost naturalny w Polsce w latach 1946–2018

omawia przestrzenne zróżnicowanie współczynnika przyrostu naturalnego
w Polsce

omawia na podstawie danych statystycznych średnią długość trwania życia Polaków na tle europejskich społeczeństw

wyjaśnia, czym są ekonomiczne grupy wieku

· wyjaśnia przyczyny zróżnicowania gęstości zaludnienia w Polsce

· omawia na podstawie mapy tematycznej przestrzenne zróżnicowanie gęstości zaludnienia
w Polsce

· podaje najważniejsze cechy migracji wewnętrznych w Polsce

· wymienia główne przyczyny migracji zagranicznych w Polsce

· określa kierunki napływu imigrantów
do Polski

· wskazuje na mapie województw podlaskiego i zachodniopomorskiego obszary o dużym wzroście liczby ludności

· charakteryzuje mniejszości narodowe, mniejszości etniczne i społeczności etniczne w Polsce

· podaje przyczyny bezrobocia w Polsce

· porównuje wielkość bezrobocia
w Polsce i innych krajach europejskich na podstawie danych statystycznych

· podaje przyczyny rozwoju największych miast w Polsce

· podaje przykłady miast o różnych funkcjach w Polsce

· wymienia typy zespołów miejskich
w Polsce i podaje ich przykłady

· wskazuje różnice między aglomeracją monocentryczną a aglomeracją policentryczną

· omawia przyczyny migracji do stref podmiejskich

Uczeń:

· omawia zmiany na mapie politycznej Europy w drugiej połowie XX w.

oblicza współczynnik przyrostu naturalnego

podaje przyczyny zróżnicowania przyrostu naturalnego w Europie
i w Polsce

omawia czynniki wpływające na liczbę urodzeń w Polsce

porównuje udział poszczególnych grup wiekowych ludności w Polsce na podstawie danych statystycznych

oblicza wskaźnik gęstości zaludnienia Polski

opisuje na podstawie mapy cechy rozmieszczenia ludności w Polsce

· opisuje skutki migracji zagranicznych
w Polsce

porównuje przyrost rzeczywisty ludności w Polsce i w wybranych państwach Europy

omawia przyczyny migracji wewnętrznych w Polsce

· wskazuje na mapie województw podlaskiego i zachodniopomorskiego gminy o dużym spadku liczby ludności

· analizuje współczynnik salda migracji
na przykładzie województw zachodniopomorskiego i podlaskiego

porównuje strukturę narodowościową ludności Polski ze strukturą narodowościową ludności w wybranych państwach europejskich

określa na podstawie danych statystycznych różnice między strukturą zatrudnienia ludności w poszczególnych województwach

porównuje stopę bezrobocia
w wybranych krajach europejskich

charakteryzuje funkcje wybranych miast w Polsce

omawia przyczyny rozwoju miast
w Polsce

porównuje wskaźnik urbanizacji
w Polsce i wybranych krajach Europy

analizuje rozmieszczenie oraz wielkość miast w Polsce

· omawia na podstawie map tematycznych zmiany liczby ludności
w strefach podmiejskich Krakowa
i Warszawy

Uczeń:

· omawia podział administracyjny Polski

omawia na podstawie danych statystycznych uwarunkowania przyrostu naturalnego w Polsce na tle Europy

omawia strukturę płci i strukturę wieku ludności Polski na tle tych struktur w wybranych państwach europejskich na podstawie piramidy płci i wieku

omawia przyrodnicze i pozaprzyrodnicze czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w wybranych państwach Europy i Polski

· oblicza przyrost rzeczywisty i współczynnik przyrostu rzeczywistego w Polsce

charakteryzuje skutki migracji wewnętrznych w Polsce

· wyjaśnia wpływ migracji na strukturę wieku ludności obszarów wiejskich

omawia przyczyny rozmieszczenia mniejszości narodowych w Polsce

przedstawia strukturę wyznaniową Polaków na tle innych państw Europy

omawia strukturę zatrudnienia wg działów gospodarki w poszczególnych województwach

analizuje wielkość miast w Polsce i ich rozmieszczenie wg grup wielkościowych

omawia pozytywne i negatywne skutki urbanizacji

· omawia wpływ migracji do stref podmiejskich na przekształcenie struktury demograficznej okolic Krakowa i Warszawy

· określa zmiany w użytkowaniu
i zagospodarowaniu stref podmiejskich na przykładzie Krakowa i Warszawy

Uczeń:

· analizuje na podstawie dostępnych źródeł ekonomiczne skutki utrzymywania się niskich lub ujemnych wartości współczynnika przyrostu naturalnego w krajach Europy i Polski

analizuje konsekwencje starzenia się społeczeństwa europejskiego

analizuje skutki nierównomiernego rozmieszczenia ludności w Polsce

ocenia skutki migracji zagranicznych
w Polsce i w Europie

· ukazuje na wybranych przykładach wpływ procesów migracyjnych
na strukturę wieku i zmiany zaludnienia obszarów wiejskich

omawia na podstawie dostępnych źródeł problemy mniejszości narodowych w Europie i w Polsce

· analizuje na podstawie dostępnych źródeł skutki bezrobocia w Polsce

omawia na podstawie dostępnych źródeł zmiany zachodzące w procesie urbanizacji w Polsce po II wojnie światowej

· identyfikuje na wybranych przykładach związki między rozwojem dużych miast a zmianami w użytkowaniu
i zagospodarowaniu terenu, w stylu zabudowy oraz w strukturze demograficznej w strefach podmiejskich

3. Rolnictwo i przemysł Polski

Uczeń:

· wymienia funkcje rolnictwa

wymienia przyrodnicze
i pozaprzyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa w Polsce

wymienia na podstawie map tematycznych regiony rolnicze w Polsce

wyjaśnia znaczenie terminów: plon, zbiór, areał

wymienia główne uprawy w Polsce

wskazuje na mapie główne obszary upraw w Polsce

wyjaśnia znaczenie terminów: chów, pogłowie

wymienia główne zwierzęta gospodarskie w Polsce

wskazuje na mapie obszary chowu zwierząt gospodarskich

dokonuje podziału przemysłu na sekcje
i działy

wymienia funkcje przemysłu

· wymienia podstawowe cechy gospodarki centralnie sterowanej
i gospodarki rynkowej

wymienia źródła energii

wymienia typy elektrowni

wskazuje na mapie największe elektrownie w Polsce

· wymienia główne źródła energii
w województwach pomorskim i łódzkim

wymienia największe porty morskie
w Polsce i wskazuje je na mapie

· wymienia źródła zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego

· podaje przyczyny kwaśnych opadów

Uczeń:

· opisuje warunki przyrodnicze
i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa
w Polsce

· prezentuje na podstawie danych statystycznych strukturę wielkościową gospodarstw rolnych w Polsce

· przedstawia znaczenie gospodarcze głównych upraw w Polsce

· prezentuje na podstawie danych statystycznych strukturę upraw w Polsce

· wymienia główne rejony warzywnictwa
i sadownictwa w Polsce

· przedstawia znaczenie gospodarcze produkcji zwierzęcej w Polsce

· wymienia czynniki lokalizacji chowu bydła, trzody chlewnej i drobiu w Polsce

· omawia cechy polskiego przemysłu

· wymienia przyczyny zmian w strukturze przemysłu Polski

· omawia cechy gospodarki Polski przed 1989 rokiem i po nim

· lokalizuje na mapie Polski elektrownie cieplne, wodne i niekonwencjonalne

· opisuje wielkość produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych

· podaje przyczyny rozwoju energetyki wiatrowej i słonecznej
w województwach pomorskim i łódzkim

· opisuje na podstawie danych statystycznych wielkość przeładunków w polskich portach morskich

· omawia rodzaje zanieczyszczeń i ich źródła

Uczeń:

· przedstawia rolnictwo jako sektor gospodarki oraz jego rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju

charakteryzuje regiony rolnicze
o najkorzystniejszych warunkach
do produkcji rolnej w Polsce

przedstawia strukturę użytkowania ziemi w Polsce na tle innych krajów Europy

prezentuje na podstawie danych statystycznych strukturę chowu zwierząt gospodarskich w Polsce

przedstawia przemysł jako sektor gospodarki i jego rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju

opisuje rozmieszczenie przemysłu
w Polsce

· omawia strukturę zatrudnienia
w konurbacji katowickiej i aglomeracji łódzkiej przed 1989 rokiem

prezentuje na podstawie danych statystycznych strukturę produkcji energii elektrycznej w Polsce na tle wybranych krajów Europy

· wyjaśnia wpływ warunków pozaprzyrodniczych na wykorzystanie OZE w województwach pomorskim
i łódzkim

opisuje na podstawie danych statystycznych strukturę przeładunków w polskich portach morskich

opisuje strukturę połowów ryb w Polsce

· charakteryzuje wpływ poszczególnych sektorów gospodarki na stan środowiska

wymienia źródła zanieczyszczeń komunalnych

Uczeń:

· omawia poziom mechanizacji
i chemizacji rolnictwa w Polsce

charakteryzuje czynniki wpływające
na rozmieszczenie upraw w Polsce

porównuje produkcję roślinną w Polsce na tle produkcji w innych krajach Europy

porównuje produkcję zwierzęcą
w Polsce na tle produkcji w innych krajach Europy

omawia rozwój przemysłu w Polsce
po II wojnie światowej

analizuje przyczyny i skutki restrukturyzacji polskiego przemysłu

· opisuje zmiany, które zaszły
w strukturze produkcji po 1989 roku
w konurbacji katowickiej i aglomeracji łódzkiej

omawia na podstawie dostępnych źródeł zmiany zachodzące współcześnie w polskiej energetyce

· wymienia korzyści płynące
z wykorzystania źródeł odnawialnych
do produkcji energii

· analizuje dane statystyczne dotyczące liczby farm wiatrowych w Łódzkiem
i Pomorskiem

określa na podstawie dostępnych źródeł uwarunkowania rozwoju gospodarki morskiej w Polsce

omawia rozwój przemysłu stoczniowego w Polsce

· analizuje na podstawie danych statystycznych stopień zanieczyszczenia wód śródlądowych

omawia skutki zanieczyszczenia środowiska naturalnego

Uczeń:

· przedstawia korzyści dla polskiego rolnictwa wynikające z członkostwa naszego kraju w Unii Europejskiej

dokonuje na podstawie danych statystycznych analizy zmian pogłowia wybranych zwierząt gospodarskich
w Polsce po 2000 roku i wyjaśnia ich przyczyny

· wykazuje na podstawie dostępnych źródeł wpływ przemian politycznych
i gospodarczych w Polsce po 1998 roku na zmiany struktury zatrudnienia
w wybranych regionach kraju

· analizuje na wybranych przykładach warunki przyrodnicze
i pozaprzyrodnicze sprzyjające produkcji energii ze źródeł odnawialnych
i nieodnawialnych lub ograniczające tę produkcję oraz określa ich wpływ
na rozwój energetyki

przedstawia perspektywy rozwoju gospodarki morskiej w Polsce

· ustala na podstawie dostępnych źródeł, w których regionach w Polsce występuje największe zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego

4. Usługi w Polsce

Uczeń:

· podaje przykłady różnych rodzajów usług w Polsce

· wyjaśnia znaczenie terminu komunikacja

· wyróżnia rodzaje transportu w Polsce

· wskazuje na mapie Polski porty morskie oraz lotnicze

· wyróżnia rodzaje łączności

· wyjaśnia znaczenie terminów: centra logistyczne, spedycja

· wyjaśnia znaczenie terminów: eksport, import, bilans handlu zagranicznego

· wymienia państwa będące głównymi partnerami handlowymi Polski

· wyjaśnia znaczenie terminów: turystyka, walory turystyczne, infrastruktura turystyczna

· wymienia regiony turystyczne Polski
i wskazuje je na mapie

· wymienia główne atrakcje turystyczne wybrzeża Bałtyku i Małopolski

· Uczeń:

· omawia zróżnicowanie usług w Polsce

omawia rodzaje transportu lądowego
w Polsce

omawia na podstawie map tematycznych gęstość dróg kołowych
w Polsce

omawia na podstawie mapy tematycznej gęstość sieci kolejowej
w Polsce

omawia na podstawie danych statystycznych stan morskiej floty transportowej w Polsce

· omawia na podstawie mapy sieć autostrad i dróg ekspresowych

wymienia towary, które dominują
w polskim handlu zagranicznym

· wymienia rodzaje usług, które rozwijają się dzięki wzrostowi ruchu turystycznego

omawia czynniki rozwoju turystyki

wymienia polskie obiekty znajdujące się na Liście światowego dziedzictwa UNESCO i wskazuje je na mapie

Uczeń:

· przedstawia usługi jako sektor gospodarki oraz ich rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju

charakteryzuje udział poszczególnych rodzajów transportu w przewozach pasażerów i ładunków

omawia ruch pasażerski w portach lotniczych Polski

podaje przyczyny nierównomiernego dostępu do środków łączności
na terenie Polski

· wymienia główne inwestycje przemysłowe we Wrocławiu i w jego okolicach

· wskazuje na mapie tematycznej przykłady miejsc, w których przebieg autostrad i dróg ekspresowych sprzyja powstawaniu centrów logistycznych

przedstawia przyczyny niskiego salda bilansu handlu zagranicznego w Polsce

charakteryzuje polskie obiekty znajdujące się na Liście światowego dziedzictwa UNESCO

charakteryzuje na przykładach walory turystyczne Polski

· wskazuje na mapie położenie głównych atrakcji wybrzeża Bałtyku i Małopolski

Uczeń:

· wyjaśnia przyczyny zróżnicowania sieci transportowej w Polsce

określa znaczenie transportu w rozwoju gospodarczym Polski

prezentuje na podstawie dostępnych źródeł problemy polskiego transportu wodnego i lotniczego

określa znaczenie łączności w rozwoju gospodarczym Polski

· omawia rolę transportu morskiego
w rozwoju innych działów gospodarki

ocenia znaczenie handlu zagranicznego dla polskiej gospodarki

analizuje na podstawie dostępnych źródeł wpływy z turystyki w Polsce
i w wybranych krajach Europy

ocenia na podstawie dostępnych źródeł atrakcyjność turystyczną wybranego regionu Polski

· analizuje dane statystyczne dotyczące ruchu turystycznego nad Morzem Bałtyckim i w Krakowie

· określa wpływ walorów przyrodniczych wybrzeża Bałtyku oraz dziedzictwa kulturowego Małopolski na rozwój turystyki na tych obszarach

Uczeń:

· identyfikuje związki między przebiegiem autostrad a lokalizacją przedsiębiorstw przemysłowych oraz centrów logistycznych i handlowych
na wybranym obszarze kraju

· identyfikuje związki między transportem morskim a lokalizacją inwestycji przemysłowych i usługowych
na przykładzie Trójmiasta

podaje przykłady sukcesów polskich firm na arenie międzynarodowej

· ocenia na podstawie dostępnych źródeł poziom rozwoju turystyki zagranicznej
w Polsce na tle innych krajów Europy

omawia na podstawie dostępnych źródeł zmiany, które zaszły
w geograficznych kierunkach wymiany międzynarodowej Polski

5. Mój region i moja mała ojczyzna

Uczeń:

· wyjaśnia znaczenie terminu region

wskazuje położenie swojego regionu
na mapie ogólnogeograficznej Polski

wymienia i wskazuje na mapie ogólnogeograficznej sąsiednie regiony

wymienia najważniejsze walory przyrodnicze regionu

wyjaśnia znaczenie terminu mała ojczyzna

wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Polski, na mapie topograficznej lub
na planie miasta obszar małej ojczyzny

przedstawia źródła informacji o małej ojczyźnie

wymienia walory środowiska geograficznego małej ojczyzny

Uczeń:

· charakteryzuje środowisko przyrodnicze regionu oraz określa jego główne cechy na podstawie map tematycznych

rozpoznaje skały występujące
w regionie miejsca zamieszkania

wyróżnia najważniejsze cechy gospodarki regionu na podstawie danych statystycznych i map tematycznych

określa obszar utożsamiany z własną małą ojczyzną jako symboliczną przestrzenią w wymiarze lokalnym

rozpoznaje w terenie obiekty charakterystyczne dla małej ojczyzny
i decydujące o jej atrakcyjności

Uczeń:

· wyjaśnia uwarunkowania zróżnicowania środowiska przyrodniczego w swoim regionie

analizuje genezę rzeźby terenu swojego regionu

prezentuje główne cechy struktury demograficznej ludności regionu

prezentuje główne cechy gospodarki regionu

opisuje walory środowiska geograficznego małej ojczyzny

omawia historię małej ojczyzny
na podstawie dostępnych źródeł

Uczeń:

· przedstawia w dowolnej formie (np. prezentacji multimedialnej, plakatu, wystawy fotograficznej) przyrodnicze
i kulturowe walory swojego regionu

prezentuje na podstawie informacji wyszukanych w różnych źródłach
i w dowolnej formie (np. prezentacji multimedialnej, plakatu, wystawy fotograficznej) atrakcyjność osadniczą oraz gospodarczą małej ojczyzny jako miejsca zamieszkania i rozwoju określonej działalności gospodarczej

Uczeń:

projektuje na podstawie wyszukanych informacji trasę wycieczki krajoznawczej po własnym regionie

wykazuje na podstawie obserwacji terenowych przeprowadzonych
w wybranym miejscu własnego regionu zależności między elementami środowiska geograficznego

planuje wycieczkę po swojej małej ojczyźnie

projektuje na podstawie własnych obserwacji terenowych działania służące zachowaniu walorów środowiska geograficznego (przyrodniczego i kulturowego) oraz poprawie warunków życia lokalnej społeczności

· podaje przykłady osiągnięć Polaków
w różnych dziedzinach życia społeczno-
-gospodarczego na arenie międzynarodowej